Hangi Şirket Türü Daha Avantajlı

Girişimciler işletme kurarken karşılarına çıkan en temel seçimlerden biri, şirket türünün belirlenmesidir. Şahıs şirketi ve limited şirket, işletmelerin sıklıkla tercih ettiği iki farklı şirket türüdür. Her iki seçenek de kendine özgü avantajlar sunsa da, işletme sahipleri için en uygun seçimi yapmak karmaşık bir süreç olabilir. Bu makalede, şahıs şirketi ve limited şirket arasındaki farkları inceleyerek hangi şirket türünün daha avantajlı olabileceğini ele alacağız.

Şahıs Şirketi Nedir?

Şahıs şirketi, tek bir kişinin sahip olduğu ve yönettiği işletme türüdür. Tüm kararlar ve sorumluluk işletme sahibine aittir. Şahıs şirketleri genellikle küçük ölçekli işletmeler için tercih edilir. İşletme sahibi, şahıs şirketi altında tüm gelirleri kişisel geliri olarak beyan eder ve işletmenin borçları kişisel varlıklarıyla ilişkilendirilebilir.

Şahıs Şirketi Avantaj ve Dezavantajları

Şahıs İşletmesi’nin en temel avantajı; işletmenin ortalama 1-2 iş gününde kurulup, yine aynı sürede faaliyetlerin sonlandırılabilmesidir. Şahıs işletmesinde kişinin emeği, çevresi ve bilgisi ön plandadır, sermaye koyma zorunluluğu bulunmamaktadır. Şahıs şirketlerinin ticaret siciline kayıt zorunluluğu bulunmamaktadır. Dolayısıyla, şirket kuruluş masrafları sermaye şirketlerine (Limited ve Anonim) göre daha düşük ve sade yapısı nedeniyle muhasebe ücretleri de sermaye şirketlerine göre daha uygundur.

Gelir Vergisi Kanununa göre, şahıs işletmesi sahibi 29 yaş ve altındaki genç girişimcilere, üç dönem boyunca 150.000 TL’ye kadar gelir vergisi muafiyeti sağlanmaktadır. Aynı zamanda işletme sahibi, ödemesi gereken Bağ-Kur primlerinden 1 sene boyunca muaftır.

Bakınız: Genç Girişimci Desteği Ağustos – 2023
Kaynak: https://www.asmmmo.org.tr

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından sağlanan Geleneksel Girişimci Destek Programı çerçevesinde, şahıs işletmelerine sağlanan destek tutarları, sermaye şirketlerine kıyasla daha düşüktür. İlgili destekten yararlanmanın ön koşullarından biri, şirket kuruluşundan önce Geleneksel Girişimci Eğitimi’nin tamamlanmış olmasıdır.

Gerçek kişilerin vergilendirilmesi, Gelir Vergisi Kanunu’nda tanımlanmıştır. Dolayısıyla şirketin Kurumlar Vergisi yükümlülüğü bulunmamaktadır. Şahıs işletmesi sahipleri KDV, Muhtasar ve Gelir Vergisi mükellefleridir. Gelir Vergisi ise artan oranlı bir vergi türü olduğu için, kişi yüksek gelir tutarlarında sermaye şirketlerine göre daha fazla vergi ödemek durumunda kalabilir.

Vergi oranları şahıs işletmesi için daha düşük gelirlerde avantajlıyken, gelirin artması durumunda sermaye şirketlerinin tercih edilmiş olması daha avantajlı olabiliyor.

Şahıs işletmelerinin en temel dezavantajı ise; sermaye şirketleriyle karşılaştırıldığında müşteriler, bankalar, kredi kurumları ve diğer şirketler nezdinde prestijinin daha düşük olmasıdır. Şahıs işletmesi sahipleri, kamu borçları ve ticari borçlara karşı tüm mal varlıklarıyla sorumludur. Kurumsal bir yapısı olmadığı için, bazı ihale ve teşvik koşullarının sermaye şirketi olma koşulunu sağlayamamaktadır. Şahıs işletmesi kuruluşunda, noter ve benzeri resmi masraflar yaklaşık 500 TL tutarındadır.

Özetle; 29 yaşınızı henüz doldurmadıysanız, kurumsal imaj şu aşamada sizin için çok önemli değilse, faaliyetlerinizi bir süre sonra sonlandırma ihtimaliniz varsa, planlamanıza göre yıllık karlılığınız üst gelir dilimlerine yakın olmayacaksa; ticaret hayatınıza şahıs işletmesi kurarak başlamak sizin için avantajlı bir tercih olacaktır. Şahıs işletmesi kurup, işletmeyi daha sonra Limited veya Anonim Şirkete dönüştürmek ise mümkündür.

Limited Şirketi Nedir?

Limited şirketi, en az iki ortak arasında kurulan ve her bir ortağın sınırlı sorumluluk taşıdığı bir işletme türüdür. Ortaklar, işletmenin kâr ve zararlarına göre sahip oldukları paylara göre gelir elde ederler. Limited şirketlerde ortaklar kişisel varlıklarını işletmenin borçlarından koruma avantajına sahiptirler.

Limited Şirket Avantaj ve Dezavantajları

Limited şirketin temel avantajları; şahıs işletmelerine göre kurumsal imajının bulunması, kuruluş aşamasında sermayeyi nakit olarak tamamlama zorunluluğunun bulunmaması ve anonim şirkete göre daha sade bir yapısı olması nedeniyle kuruluş masrafı, defter tasdik ve tescil & sicil işlemlerinde harç ve ödemelerde maliyet avantajının olmasıdır.

Limited şirket kurmak için tek ortak yeterlidir ve ortaklardan en az birinin müdür olması zorunludur. Şirket ortakları, şirketin özel borçlarına karşı taahhüt ettikleri esas sermaye ile sorumludurlar. Limited şirketin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu alacaklarından ise; Müdürler ve hisseleri oranında ortaklar tüm şahsi mal varlıkları ile sorumlulardır.

Limited şirketin minimum sermayesi 10.000 TL olmak zorundadır ve bu sermaye kuruluş tarihinden itibaren 24 ay içerisinde tamamlanmalıdır. Ortak sayısı, sermaye tutarı, imza yetkiler ive benzeri koşullara bağlı olarak, noter ve ticaret sicilde oluşacak şirket kuruluş masrafları şahıs şirketine göre yaklaşık 1.200 TL daha fazladır.

KOSGEB, Tübitak ve benzeri ekonomik destek paketleri sunan kamu kuruluşlarının sermaye şirketleri için oluşturduğu daha fazla program seçeneği bulunmaktadır. KOSGEB’in sunduğu belirli desteklerde, şirket kuruluşundan önce başvuruda bulunulmuş olması koşullardan biridir.⁽³⁾

Limited şirketler, şahıs şirketlerinin aksine Kurumlar Vergisi mükellefidir. Şirket dönem karından %20 oranında kurumlar vergisi öder (2021’de bu oran %25’di). Şirket ortakları kurumlar vergisi sonrası kalan kar tutarını kendi hesaplarına aktarmak istedikleri zaman kar payı dağıtımı yapmalıdırlar. Kar payı dağıtımları ise gelir vergisine tabidir.

Limited şirketlerin temel dezavantajı; ticari faaliyetlere son verilmek istenildiği zaman şahıs işletmesinde olduğu gibi şirketin kısa sürede kapatılması mümkün değildir. Öncelikle tasfiye sürecine gidilmesi gerekir ve bu süreç en az 6 ay sürmektedir. Şirket, bu süre boyunca yerleşik bir şirket adresine ihtiyaç duymakla beraber, vergi yükümlülüklerini yerine getirmeye ve daha düşük tutarlarda da olsa muhasebe ve benzeri ücretleri ödemeye devam etmek zorundadır.

Özetle; gelir dilimleri tablosunu göz önünde bulundurduğunuzda, yüksek tutarlı yıllık satışlar hedefliyorsanız, işinizi büyüterek sürdürmeyi planlıyor ancak sermaye ve bütçe anlamında anonim şirketin gerekliliklerini yerine getirmekte zorlanacağınızı düşünüyorsanız; ticaret hayatınıza limited şirket kurarak başlamak sizin için avantajlı bir tercih olabilir.

Anonim Şirket Nedir?

Anonim şirket, en az beş ortak tarafından kurulan ve ortakların sınırlı sorumluluk taşıdığı bir işletme türüdür. Anonim şirketler, halka arz edilerek hisseleri borsada işlem görebilir. Şahıs şirketi ve limited şirketten farklı olarak anonim şirketler daha büyük ölçekli işletmeler için uygundur ve sermaye artırımı yapmak daha kolaydır.

Anonim Şirket Avantaj ve Dezavantajları

Anonim şirketin temel avantajlarından detaya girmeden bahsetmek gerekirse, yönetim kurulunca yönetildiği için daha kurumsal bir organizasyona sahip olması ve ortakların şirket borçlarından sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle şirkete karşı sorumlu olmaları diyebiliriz. Ek olarak, iki yıldan fazla süre ile elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkartılmasından doğan kazanç, tutarı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi değildir.

Anonim şirket kurmak için tek ortak yeterlidir. Şirketin yönetim organı yönetim kuruludur ve anonim şirketin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu alacaklarından Yönetim Kurulu üyeleri tüm şahsi mal varlıkları ile sorumlulardır. Şirketin minimum sermayesi 50.000 TL olmak zorundadır. Sermaye’nin %25’i kuruluş aşamasında, kalan kısmı ise kuruluştan itibaren 24 ay içerisinde tamamlanmalıdır. Ortak sayısı, sermaye tutarı, imza yetkileri ve benzeri koşullara bağlı olarak, noter ve ticaret sicilde oluşacak şirket kuruluş masrafları limited şirkete göre yaklaşık daha fazladır. Anonim şirketler, vergilendirilme bakımından limited şirketler ile aynıdır.

Diğer şirket türlerine göre daha yüksek sermaye gerekliliği, muhasebe ve tescil & sicil işlemlerindeki maliyetlerin yine diğer şirket türlerine göre daha yüksek olması anonim şirketi dezavantajıdır.

Özetle; urumsal yapı işiniz için önemliyse, gelecekte şirkete yatırımcı alma planlarınız varsa, hukuki yükümlülükler bakımından mümkün olduğunca sınırlı sorumluluk almak istiyorsanız; ticaret hayatınıza anonim şirket kurarak başlamak sizin için avantajlı bir tercih olabilir.

Şahıs Şirketi ile Limited Şirketin Farkları Nelerdir?

1. Sorumluluk: Şahıs şirketi sahipleri, işletmenin borçlarından kişisel olarak sorumludur. Limited şirket sahiplerinin sorumluluğu ise yatırdıkları sermaye miktarı ile sınırlıdır.

2. Vergilendirme: Şahıs şirketi sahipleri, işletmenin gelirini kişisel gelirleri olarak beyan ederler. Limited şirketlerde ise gelir kurumlar vergisine tabi tutulur.

3. Sermaye: Limited şirketlerde daha fazla sermaye toplama ve yatırımcı çekme potansiyeli vardır. Şahıs şirketleri genellikle daha küçük sermaye gerektirir.

Girişimciler işletme kurarken, şirket türünün seçimi büyük önem taşır. Şahıs şirketi ve limited şirket, sıkça tercih edilen işletme türlerinden ikisidir. İşte bu iki seçeneğin avantajlarını ve farklarını daha iyi anlayabilmek için bir karşılaştırma:

Şahıs Şirketi vs. Limited Şirket

Kriterler	Şahıs Şirketi	Limited Şirket
Sorumluluk	Kişisel varlıklarla sınırsız sorumluluk	Yatırılan sermaye miktarıyla sınırlı sorumluluk
Vergilendirme	İşletme geliri kişisel gelir olarak beyan edilir	İşletme geliri kurumlar vergisine tabi tutulur
Sermaye İhtiyacı	Genellikle daha düşük sermaye gerektirir	Daha fazla sermaye toplama potansiyeli
Yatırımcı Çekme	Sınırlı yatırımcı çekme potansiyeli	Daha fazla yatırımcı çekebilme fırsatı
Büyüme Potansiyeli	Genellikle daha küçük ölçekli işletmeler için uygundur	Daha büyük ölçekli işletmeler için uygun
İşletme Yönetimi	Tamamen sahip tarafından yönetilir	Ortaklar arasında yönetim paylaşılır
Borçlar ve Risk	Kişisel varlıklarla işletme borçları ilişkilendirilebilir	Ortakların kişisel varlıkları korunur
Halka Arz ve Borsada İşlem	Halka arz edilmez, borsada işlem görmez	Halka arz edilerek hisseler borsada işlem görebilir

Şirketler Hangi Vergilere Tabii Olur Ve Oranları Nelerdir?

Şirket Türü	Gelir Vergisi Oranı	Kurumlar Vergisi Oranı
Şahıs Şirketi	Gelir dilimine göre değişir (*)	Yok
Limited Şirket	Yok	%20
Anonim Şirket	Yok	%20

Bu tablo, Türkiye’de farklı şirket türlerinin ödeyeceği vergi oranlarını karşılaştırmak için hazırlanmıştır. Şahıs şirketleri sahiplerinin gelir dilimine göre gelir vergisi ödediği için sabit bir oran belirlemek mümkün değildir. Limited şirketler ve anonim şirketler ise işletme gelirleri üzerinden kurumlar vergisi öderler ve bu vergi oranı %20 olarak uygulanır.

(*) Şahıs şirketleri sahiplerinin gelir dilimine göre gelir vergisi öderler.

Yıllık Gelir (TL)	Vergi Oranı
0 – 70.000	%15
70.000 – 150.000	%20
150.000 – 550.000	%27
550.000 – 1.900.000	%35
1,900.000 ve üzeri	%40

Bu tablo, Türkiye’de gelir vergisi dilimlerini ve vergi oranlarını göstermektedir. Geliriniz bu dilimlere göre belirlenir ve her bir dilim için belirlenen oran üzerinden gelir vergisi hesaplanır. Örneğin, 30,000 TL geliri olan bir kişi, ilk 24,000 TL için %15 oranında ve kalan 6,000 TL için %20 oranında vergi ödeyecektir.

---

Sıkça Sorulan Sorular